Najczęstsze zagrożenia związane z kryptowalutami
Kryptowaluty, mimo swojej rosnącej popularności i powszechności, są nadal stosunkowo nową technologią, która wprowadziła szereg innowacji w obszarze finansów. Jednak tak jak w przypadku każdej nowej technologii, kryptowaluty wiążą się z określonymi zagrożeniami. Ponieważ transakcje kryptowalutowe są często nieodwracalne, a kontrola nad środkami leży wyłącznie po stronie użytkownika, ochrona tych cyfrowych aktywów jest kluczowa. W tym dziale przedstawimy najczęstsze zagrożenia, z jakimi mogą spotkać się użytkownicy kryptowalut, oraz wyjaśnimy, jak mogą one wpłynąć na bezpieczeństwo twoich środków.
1. Phishing – manipulacja użytkownikiem
Phishing to jedna z najczęściej stosowanych technik oszustwa, z jaką spotykają się użytkownicy kryptowalut. Polega ona na podszywaniu się pod zaufane instytucje, osoby lub platformy w celu uzyskania poufnych informacji, takich jak dane logowania do portfela kryptowalutowego lub klucze prywatne. Phishing może występować w różnych formach, takich jak fałszywe e-maile, strony internetowe czy wiadomości w mediach społecznościowych. Oszuści wykorzystują te techniki, aby skłonić użytkowników do podania danych, które umożliwią kradzież ich kryptowalut.
Phishing w świecie kryptowalut często przybiera formę fałszywych stron giełd, portfeli czy też popularnych aplikacji związanych z kryptowalutami. Użytkownicy mogą otrzymać e-maila, który wygląda jak oficjalna wiadomość od giełdy, informującą o konieczności zmiany hasła lub zweryfikowania konta. Kliknięcie na link w takiej wiadomości przenosi użytkownika na stronę wyglądającą identycznie jak strona giełdy, ale w rzeczywistości jest to witryna phishingowa, której celem jest wykradnięcie danych logowania.
Co gorsza, w niektórych przypadkach phishing może obejmować nawet fałszywe rozszerzenia przeglądarek, które wyglądają jak legalne aplikacje giełd kryptowalutowych. Użytkownik, nieświadomy zagrożenia, instaluje takie rozszerzenie, a oszuści mają dostęp do wszystkich danych wpisywanych w przeglądarce, w tym do danych logowania.
2. Kradzież portfela kryptowalutowego
Kryptowaluty są przechowywane w tzw. portfelach kryptowalutowych, które mogą mieć formę oprogramowania (portfele online, mobilne, desktopowe) lub sprzętu (portfele sprzętowe). Każdy portfel kryptowalutowy jest zabezpieczony kluczem prywatnym, który umożliwia dostęp do środków. Niestety, jeśli klucz prywatny zostanie skradziony lub wpadnie w niepowołane ręce, oszust może przejąć wszystkie kryptowaluty znajdujące się w portfelu.
Do kradzieży portfela kryptowalutowego może dojść na wiele sposobów. Najczęściej dzieje się to poprzez złośliwe oprogramowanie zainstalowane na urządzeniu użytkownika. Złośliwe programy, takie jak keyloggery czy trojany, mogą rejestrować każde wpisane hasło, przechwytywać klucze prywatne i wysyłać te dane do przestępców. Ponadto, użytkownicy często popełniają błąd, przechowując klucze prywatne w niezabezpieczonych miejscach, np. na komputerze w postaci pliku tekstowego, co stanowi łatwy cel dla cyberprzestępców.
Szczególnym zagrożeniem są także ataki na portfele online (portfele przeglądarkowe), które, choć wygodne, są bardziej narażone na włamania. Giełdy i platformy oferujące portfele online często stają się celem ataków hakerskich, w wyniku których mogą zostać skradzione nie tylko klucze prywatne użytkowników, ale także ich dane osobowe. W takich przypadkach użytkownicy, którzy nie mają pełnej kontroli nad swoimi kluczami prywatnymi, mogą całkowicie stracić dostęp do swoich środków.
3. Złośliwe oprogramowanie i malware
Złośliwe oprogramowanie, w tym różne formy malware, to kolejny powszechny sposób, w jaki oszuści próbują uzyskać dostęp do kryptowalut użytkowników. Oprogramowanie tego typu jest zazwyczaj zainstalowane na urządzeniu użytkownika bez jego wiedzy i może działać w tle, monitorując działania użytkownika lub modyfikując transakcje.
Jednym z najczęstszych rodzajów malware w świecie kryptowalut jest tzw. clipboard hijacker. Ten rodzaj złośliwego oprogramowania działa w ten sposób, że monitoruje schowek użytkownika. Kiedy użytkownik kopiuje adres portfela, do którego chce wysłać kryptowaluty, malware zastępuje ten adres innym, kontrolowanym przez oszusta. W ten sposób użytkownik, myśląc, że wysyła kryptowaluty na własny adres lub na adres zaufanej osoby, nieświadomie przesyła je na konto przestępcy.
Ransomware to kolejny poważny problem związany z kryptowalutami. W przypadku ataku ransomware, złośliwe oprogramowanie szyfruje wszystkie pliki na urządzeniu użytkownika, a oszust żąda okupu (najczęściej w kryptowalutach) w zamian za odblokowanie dostępu do danych. Takie ataki mogą być bardzo kosztowne, a niestety wielu użytkowników kryptowalut pada ich ofiarą.
4. Ataki na giełdy kryptowalut
Giełdy kryptowalutowe to platformy, które umożliwiają użytkownikom kupno, sprzedaż oraz wymianę kryptowalut. Z racji tego, że giełdy często przechowują duże ilości kryptowalut w imieniu swoich użytkowników, stanowią atrakcyjny cel dla cyberprzestępców. Ataki na giełdy mogą mieć różny charakter – od bezpośrednich włamań po oszustwa wewnętrzne.
Jednym z najbardziej znanych ataków na giełdę była sprawa giełdy Mt. Gox, która w 2014 roku straciła około 850 tysięcy Bitcoinów na skutek włamania hakerskiego. Do dzisiaj atak ten jest uznawany za jedno z największych wydarzeń w historii kryptowalut. Innym przykładem jest włamanie na giełdę Binance w 2019 roku, gdzie przestępcy wykradli kryptowaluty o wartości 40 milionów dolarów.
Giełdy kryptowalutowe są podatne na różne rodzaje ataków, w tym phishing, ataki DDoS (Distributed Denial of Service) oraz próby przejęcia kont użytkowników. W przypadku, gdy giełda nie stosuje odpowiednich środków bezpieczeństwa, użytkownicy mogą całkowicie stracić swoje środki.
5. Oszustwa inwestycyjne i ponzi schemes
Świat kryptowalut, z uwagi na brak pełnej regulacji, jest często wykorzystywany przez oszustów do tworzenia fałszywych projektów inwestycyjnych i tzw. Ponzi schemes. W takich przypadkach oszuści obiecują ogromne zyski z inwestycji w kryptowaluty, zachęcając użytkowników do wpłacania środków. Schematy te działają do momentu, gdy napływ nowych inwestorów przestaje pokrywać zobowiązania wobec wcześniejszych uczestników, co prowadzi do ich upadku i utraty środków przez inwestorów.
Oszustwa związane z Initial Coin Offerings (ICO) są kolejnym przykładem zagrożeń inwestycyjnych w świecie kryptowalut. ICO to sposób na pozyskanie kapitału na rozwój nowych projektów kryptowalutowych. Niestety, niektóre ICO są fałszywe, a oszuści zbierają fundusze od inwestorów, po czym znikają bez śladu. Aby uniknąć takich oszustw, inwestorzy powinni dokładnie sprawdzać projekty, w które chcą inwestować, zwracać uwagę na transparentność twórców oraz historię ich działalności.
Jak chronić swoje kryptowaluty? Skuteczne metody bezpieczeństwa
Bezpieczeństwo w świecie kryptowalut opiera się na ochronie kluczy prywatnych, odpowiedniej konfiguracji portfela oraz zachowaniu środków ostrożności podczas przeprowadzania transakcji. Z racji tego, że w kryptowalutach nie ma możliwości cofnięcia transakcji ani zewnętrznej instytucji, która mogłaby zablokować lub przywrócić środki, odpowiedzialność za ochronę funduszy spoczywa wyłącznie na użytkowniku. W tym dziale omówimy najważniejsze metody ochrony kryptowalut, aby zmniejszyć ryzyko ich utraty na skutek cyberataków, oszustw czy błędów użytkownika.
1. Portfele kryptowalutowe – jak bezpiecznie przechowywać kryptowaluty?
Wybór odpowiedniego portfela kryptowalutowego to kluczowy krok w zapewnieniu bezpieczeństwa swoim środkom. Portfele kryptowalutowe można podzielić na dwa główne rodzaje: portfele gorące (online) oraz portfele zimne (offline). Zrozumienie różnic między nimi oraz zastosowanie odpowiednich rozwiązań może znacząco wpłynąć na poziom bezpieczeństwa przechowywania kryptowalut.
Portfele gorące (hot wallets)
Portfele gorące to portfele, które są bezpośrednio połączone z internetem i zazwyczaj mają formę aplikacji mobilnych, przeglądarkowych, desktopowych lub są zintegrowane z giełdami kryptowalut. Przykładami popularnych gorących portfeli są MetaMask, Exodus czy Trust Wallet. Choć są one bardzo wygodne do codziennego użytku i przeprowadzania szybkich transakcji, ich główną wadą jest większe narażenie na ataki hakerskie.
Z racji tego, że portfele gorące są cały czas połączone z internetem, cyberprzestępcy mogą próbować włamać się do nich za pomocą złośliwego oprogramowania, phishingu czy exploitów. Dlatego portfele gorące powinny być używane głównie do przechowywania małych ilości kryptowalut, potrzebnych do codziennych transakcji, natomiast większe środki powinny być przenoszone do portfeli zimnych.
Portfele zimne (cold wallets)
Portfele zimne, czyli offline, to portfele, które nie mają stałego połączenia z internetem, co czyni je znacznie bezpieczniejszymi. Do tej kategorii należą portfele sprzętowe, takie jak Ledger Nano S czy Trezor, a także portfele papierowe. Dzięki temu, że klucze prywatne są przechowywane w trybie offline, są one odporne na większość cyberataków.
Portfele sprzętowe są szczególnie popularne wśród użytkowników, którzy chcą przechowywać większe ilości kryptowalut na dłuższy czas. Działają one w prosty sposób – użytkownik podłącza portfel sprzętowy do komputera tylko wtedy, gdy chce przeprowadzić transakcję, a następnie po jej zakończeniu portfel zostaje odłączony od internetu. Portfele sprzętowe są zabezpieczone kodem PIN, a w przypadku ich zgubienia użytkownik może odzyskać dostęp do swoich środków za pomocą frazy odzyskiwania (recovery seed).
Portfele papierowe
Portfel papierowy to forma portfela offline, w której klucze prywatne są zapisane na kartce papieru. Z racji tego, że portfel papierowy nigdy nie jest podłączony do internetu, jest on również bardzo bezpiecznym sposobem przechowywania kryptowalut. Wymaga jednak od użytkownika odpowiedniego zabezpieczenia fizycznego tej kartki, aby uniknąć jej zgubienia lub zniszczenia.
2. Dwuetapowe uwierzytelnianie (2FA)
Dwuetapowe uwierzytelnianie (2FA) to jedno z najskuteczniejszych narzędzi zwiększających bezpieczeństwo kryptowalut. Dzięki 2FA użytkownik, oprócz standardowego logowania przy użyciu loginu i hasła, musi podać dodatkowy kod generowany przez aplikację uwierzytelniającą (np. Google Authenticator) lub wysłany za pomocą SMS-a. Ten dodatkowy krok zabezpiecza przed przejęciem konta nawet w sytuacji, gdy cyberprzestępca zdobędzie hasło użytkownika.
Włączenie 2FA jest zalecane na wszystkich platformach kryptowalutowych, takich jak giełdy, portfele online czy usługi stakingu. Dzięki temu znacznie zmniejsza się ryzyko nieautoryzowanego dostępu do konta, a tym samym kradzieży środków. Ważne jest, aby używać aplikacji generujących kody (np. Authy, Google Authenticator), a nie polegać wyłącznie na kodach SMS-owych, które mogą być przechwycone za pomocą ataków typu SIM swapping.
3. Bezpieczne korzystanie z giełd kryptowalut
Giełdy kryptowalut są jednym z najpopularniejszych miejsc, w których użytkownicy kupują, sprzedają i przechowują swoje kryptowaluty. Niestety, z racji tego, że giełdy przechowują ogromne ilości kryptowalut, są one głównym celem cyberprzestępców. Aby zapewnić bezpieczeństwo swoich środków na giełdzie, warto przestrzegać kilku zasad:
- Nie przechowuj dużych ilości kryptowalut na giełdzie – Giełdy są idealne do handlu, ale nie powinny służyć do długoterminowego przechowywania kryptowalut. Gdy tylko zakończysz transakcję, przenieś swoje kryptowaluty na własny, zabezpieczony portfel.
- Wybieraj giełdy z wysokim poziomem zabezpieczeń – Przed założeniem konta na giełdzie sprawdź, jakie środki bezpieczeństwa stosuje. Warto wybrać giełdy, które oferują dwuetapowe uwierzytelnianie (2FA), stosują zaawansowane protokoły szyfrowania danych oraz przechowują środki użytkowników w portfelach zimnych.
- Uważaj na phishing – Jak wspomniano wcześniej, phishing jest częstą metodą ataków na użytkowników giełd. Zawsze sprawdzaj adres strony internetowej giełdy przed zalogowaniem się i unikaj klikania w linki otrzymane w e-mailach.
4. Bezpieczne przechowywanie kluczy prywatnych
Klucze prywatne to fundament bezpieczeństwa kryptowalut. Osoba, która ma dostęp do klucza prywatnego, ma pełną kontrolę nad kryptowalutami przechowywanymi w portfelu. Dlatego tak ważne jest odpowiednie zabezpieczenie tych kluczy przed kradzieżą lub zgubieniem.
- Nigdy nie udostępniaj kluczy prywatnych – Klucze prywatne są jak hasła do twojego portfela kryptowalutowego. Nigdy nie powinny być udostępniane nikomu, nawet osobom lub firmom, które wydają się zaufane.
- Używaj portfeli sprzętowych – Przechowywanie kluczy prywatnych w portfelu sprzętowym zapewnia najwyższy poziom bezpieczeństwa. Portfele te przechowują klucze prywatne offline, co uniemożliwia ich przejęcie przez cyberprzestępców.
- Twórz kopie zapasowe kluczy – Ważne jest, aby mieć kopię zapasową kluczy prywatnych w przypadku zgubienia urządzenia. Najlepszym sposobem jest zapisanie frazy odzyskiwania na papierze i przechowywanie jej w bezpiecznym miejscu, z dala od urządzeń podłączonych do internetu.
5. Unikaj publicznych sieci Wi-Fi
Korzystanie z publicznych sieci Wi-Fi podczas wykonywania transakcji kryptowalutowych niesie ze sobą ogromne ryzyko. Publiczne sieci są często nieodpowiednio zabezpieczone, co pozwala hakerom na przechwycenie danych przesyłanych przez użytkowników.
Aby uniknąć kradzieży kryptowalut podczas korzystania z publicznego internetu:
- Używaj sieci VPN – VPN (Virtual Private Network) szyfruje połączenie internetowe, dzięki czemu chroni twoje dane nawet w niezabezpieczonych sieciach Wi-Fi. Używanie VPN to jeden z najprostszych sposobów na zabezpieczenie swoich transakcji kryptowalutowych.
- Unikaj korzystania z giełd i portfeli online w publicznych sieciach – Zawsze, gdy korzystasz z giełdy lub portfela kryptowalutowego, upewnij się, że jesteś podłączony do zaufanej i zabezpieczonej sieci internetowej.
6. Świadomość i edukacja użytkownika
Najważniejszym elementem skutecznej ochrony kryptowalut jest świadomość użytkownika. Regularna edukacja na temat zagrożeń oraz najlepszych praktyk w zakresie bezpieczeństwa kryptowalut może pomóc uniknąć wielu problemów.
Użytkownicy powinni na bieżąco śledzić zmiany w obszarze cyberbezpieczeństwa oraz kryptowalut, korzystać z rekomendowanych rozwiązań oraz uczyć się, jak reagować na potencjalne zagrożenia. Warto także regularnie aktualizować oprogramowanie portfeli kryptowalutowych oraz systemy operacyjne, aby minimalizować ryzyko luk w zabezpieczeniach.
Podsumowanie
Zachowanie bezpieczeństwa w świecie kryptowalut wymaga od użytkowników stosowania odpowiednich narzędzi i praktyk. Przechowywanie kryptowalut w bezpiecznych portfelach, włączenie dwuetapowego uwierzytelniania, unikanie publicznych sieci Wi-Fi oraz stała edukacja na temat zagrożeń to tylko niektóre z kroków, które mogą znacząco zwiększyć poziom ochrony twoich cyfrowych aktywów.