Lekcja 1 – Podstawy składni PHP

Co to jest składnia?

Składnia to zbiór reguł, które definiują, jak pisać poprawny kod w danym języku programowania. W przypadku PHP istnieje kilka kluczowych zasad, które trzeba przestrzegać, aby nasz kod działał poprawnie. Nauka składni jest pierwszym krokiem do zrozumienia, jak działa PHP i jak tworzyć skrypty, które będą dynamicznie generować treści na stronach internetowych.

PHP jest językiem osadzanym w HTML, co oznacza, że możemy pisać kod PHP w plikach HTML. Dzięki temu można łatwo łączyć statyczny kod HTML z dynamicznymi funkcjami, które oferuje PHP. PHP jest przetwarzany na serwerze, a użytkownik widzi jedynie wygenerowany wynik w swojej przeglądarce.

Tworzenie pierwszego skryptu PHP

Każdy skrypt PHP musi być zapisany w specjalnym formacie, aby serwer wiedział, że ma do czynienia z kodem PHP. Używamy w tym celu znaczników otwierających i zamykających PHP:

<?php
  // Kod PHP tutaj
?>

Wszystko, co znajduje się między <?php i ?>, jest traktowane jako kod PHP. Te znaczniki informują serwer, że ma zinterpretować zawarty w nich kod. Co ciekawe, PHP działa w harmonii z HTML, więc możemy umieścić zarówno HTML, jak i PHP w jednym pliku, co pozwala na łatwe dynamiczne generowanie treści.

Przykład prostego skryptu PHP, który wyświetla tekst:

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
  <title>Mój pierwszy skrypt PHP</title>
</head>
<body>
  <h1>Witaj świecie!</h1>
  <?php
    echo "To jest mój pierwszy skrypt PHP!";
  ?>
</body>
</html>

W tym przykładzie zobaczysz, że PHP generuje dynamiczną część treści, natomiast reszta kodu to statyczny HTML. Kiedy użytkownik odwiedzi tę stronę, przeglądarka zobaczy wynik przetworzonego skryptu PHP w formie HTML.

Komentarze w PHP

Komentarze to sposób, aby dodać do kodu opisy, notatki czy wyjaśnienia, które nie będą wpływać na działanie programu. PHP obsługuje trzy rodzaje komentarzy:

Komentarze jednoliniowe: Używamy ich, gdy chcemy dodać krótką notatkę lub wyjaśnienie.

// To jest komentarz jednoliniowy
$zmienna = 10; // Komentarz może być także po instrukcji

Komentarze wieloliniowe: Przydają się, gdy chcemy dodać dłuższe opisy lub komentarze obejmujące kilka linii.

/*
  To jest komentarz wieloliniowy.
  Można go rozciągnąć na kilka linii.
*/

Komentarze w stylu powłoki Unix: Można także używać znaku # do dodawania komentarzy jednoliniowych, podobnie jak w skryptach powłoki Unix.

# To jest komentarz w stylu Unix

Komentarze są bardzo ważnym elementem dobrze napisanego kodu, zwłaszcza w większych projektach. Pomagają innym programistom (lub nam samym po pewnym czasie) zrozumieć, co robi dany fragment kodu.

Zmienne w PHP

Zmienne to miejsca w pamięci, gdzie przechowywane są dane. W PHP zmienne zawsze zaczynają się od znaku $, po którym następuje nazwa zmiennej. Zmienne mogą przechowywać różne typy danych, takie jak liczby, teksty, wartości logiczne czy tablice.

Przykład deklaracji zmiennych:

<?php
  $imie = "Jan";
  $wiek = 30;
  $wynik = 15.5;
  echo $imie;  // Wyświetli: Jan
  echo $wiek;  // Wyświetli: 30
  echo $wynik; // Wyświetli: 15.5
?>

W PHP nie musisz definiować typu zmiennej (jak w niektórych innych językach programowania, np. Java czy C++). PHP automatycznie przypisuje typ na podstawie wartości, którą przypisujesz do zmiennej.

Zasady nadawania nazw zmiennym

  • Nazwa zmiennej musi zaczynać się od znaku $, a po nim musi być litera lub podkreślenie (_).
  • Nazwa zmiennej może zawierać litery, cyfry oraz znaki podkreślenia, ale nie może zaczynać się od cyfry.
  • PHP rozróżnia wielkość liter, więc $imie i $Imie to dwie różne zmienne.

Typy danych w PHP

PHP obsługuje kilka podstawowych typów danych, które możemy przypisywać do zmiennych:

Ciągi znaków (string): Są to sekwencje tekstowe, które mogą być zapisywane w pojedynczych lub podwójnych cudzysłowach.

$tekst = "To jest ciąg znaków";

Liczby całkowite (integer): Są to liczby całkowite, czyli liczby bez części dziesiętnej.

$liczba = 10;

Liczby zmiennoprzecinkowe (float): Liczby z częściami dziesiętnymi.

$liczba = 3.14;

Wartości logiczne (boolean): Mogą przyjmować dwie wartości: true (prawda) lub false (fałsz).

$wartosc = true;

Tablice (array): Tablice to struktury danych, które mogą przechowywać wiele wartości pod jedną zmienną.

$owoce = array("jabłko", "banan", "gruszka");

Operatory w PHP

PHP oferuje różne operatory, które pozwalają na wykonywanie operacji na zmiennych i danych:

1. Operatory arytmetyczne: Umożliwiają wykonywanie działań matematycznych:

$a = 10;
$b = 5;
$wynik = $a + $b; // Dodawanie: 15
$wynik = $a - $b; // Odejmowanie: 5
$wynik = $a * $b; // Mnożenie: 50
$wynik = $a / $b; // Dzielenie: 2
$wynik = $a % $b; // Reszta z dzielenia (modulo): 0

2. Operatory przypisania: Służą do przypisywania wartości do zmiennych:

$a = 10; // Przypisanie wartości
$a += 5; // To samo co $a = $a + 5
$a -= 3; // To samo co $a = $a - 3

3. Operatory porównania: Umożliwiają porównywanie wartości:

$a == $b  // Sprawdza, czy $a jest równe $b
$a != $b  // Sprawdza, czy $a jest różne od $b
$a > $b   // Sprawdza, czy $a jest większe od $b
$a < $b   // Sprawdza, czy $a jest mniejsze od $b

4. Operatory logiczne: Używane do łączenia wyrażeń logicznych:

$a && $b  // Sprawdza, czy oba wyrażenia są prawdziwe (AND)
$a || $b  // Sprawdza, czy przynajmniej jedno wyrażenie jest prawdziwe (OR)
!$a       // Negacja: zwraca `true`, jeśli $a jest `false`

Wyświetlanie wyników w PHP

Do wyświetlania wyników używamy funkcji echo. Jest to jedna z najczęściej używanych funkcji w PHP. Umożliwia ona wyświetlanie tekstu lub wartości zmiennych.

Przykład:

<?php
  $imie = "Jan";
  echo "Cześć, " . $imie . "!";  // Wyświetli: Cześć, Jan!
?>

Możemy również łączyć tekst z wartościami zmiennych za pomocą kropki (.), co pozwala na dynamiczne tworzenie komunikatów

W tej lekcji szczegółowo omówiliśmy podstawy składni PHP, w tym znaczniki PHP, komentarze, zmienne, typy danych, operatory i wyświetlanie wyników. W kolejnych lekcjach poznamy bardziej zaawansowane operacje, takie jak instrukcje warunkowe i pętle.

Gratulacje! Ukończyłeś lekcję 1.
Przejdź teraz do lekcji 2 >> Funkcje i instrukcje warunkowe w PHP


Spis Treści - darmowy kurs PHP

Wprowadzenie: Instalacja środowiska PHP
Lekcja 1: Podstawy składni PHP
Lekcja 2: Funkcje i instrukcje warunkowe w PHP
Lekcja 3: Pętle w PHP
Lekcja 4: Tablice w PHP
Lekcja 5: Dodatkowe podstawy funkcji w PHP
Lekcja 6: Praca z formularzami HTML w PHP
Lekcja 7: Obsługa plików w PHP
Lekcja 8: Sesje i ciasteczka w PHP
Lekcja 9: Podstawy operacji na bazach danych MySQL z PHP
Lekcja 10: Prepared Statements w PHP i bezpieczeństwo aplikacji
Lekcja 11: Zarządzanie użytkownikami – rejestracja, logowanie i autoryzacja w PHP
Lekcja 12: Wzorce projektowe w PHP – wprowadzenie do wzorca MVC
Lekcja 13: Zaawansowane techniki pracy z bazami danych w PHP
Lekcja 14: Testowanie jednostkowe w PHP z PHPUnit
Lekcja 15: Tworzenie i korzystanie z API RESTful w PHP
Lekcja 16: Obsługa plików JSON i XML w PHP

Dodatki
- Spis najważniejszych funkcji PHP

Jeśli chciałbyś być poinformowany o następnych kursach to zapisz się do naszego newslettera: