Kurs: Darmowy kurs Python dla początkujących
Lekcja 4: Zmienne i operatory
Deklaracja i przypisywanie zmiennych
Zmienne to podstawowy element każdego języka programowania, w tym Pythona. Zmienna jest nazwą, pod którą możemy przechowywać dane – takie jak liczby, tekst, listy czy inne typy danych. Dzięki zmiennym możemy łatwo manipulować danymi w naszym programie.
1. Deklaracja zmiennych w Pythonie
W Pythonie deklaracja zmiennej jest bardzo prosta i nie wymaga jawnego określania jej typu. Wystarczy podać nazwę zmiennej, znak równości =
oraz wartość, którą chcemy jej przypisać:
# Deklaracja zmiennych liczba = 10 # Liczba całkowita tekst = "Python" # Ciąg znaków pi = 3.14 # Liczba zmiennoprzecinkowa czy_prawda = True # Wartość logiczna
Python automatycznie rozpoznaje typ danych zmiennej na podstawie przypisanej wartości, co czyni go językiem dynamicznie typowanym.
2. Zasady nazewnictwa zmiennych
Podczas tworzenia zmiennych w Pythonie należy przestrzegać kilku podstawowych zasad:
- Można używać liter (małych i wielkich), cyfr oraz znaku podkreślenia (
_
), ale nazwa zmiennej nie może zaczynać się od cyfry. - Nie można używać słów kluczowych Pythona, takich jak
if
,else
,while
itp. - Nazwa zmiennej powinna być czytelna i opisywać, co dana zmienna przechowuje, np.
wiek
,nazwa_produktu
, a niex
czyy
, jeśli nie jest to konieczne. - Python rozróżnia wielkość liter, więc
wiek
iWiek
to dwie różne zmienne.
Przykłady poprawnych i niepoprawnych nazw zmiennych:
# Poprawne nazwy zmiennych wiek = 25 imie_ucznia = "Anna" _cena = 19.99 # Niepoprawne nazwy zmiennych 3dane = "Niepoprawne" # Zaczyna się od cyfry imie ucznia = "Anna" # Spacja w nazwie if = 10 # Słowo kluczowe
3. Przypisywanie wielu wartości
Python pozwala na przypisywanie wielu wartości do zmiennych w jednej linii. Dzięki temu możemy skrócić kod, jeśli chcemy przypisać różne wartości kilku zmiennym jednocześnie:
# Przypisywanie wielu wartości a, b, c = 10, 20, 30 print(a) # Wynik: 10 print(b) # Wynik: 20 print(c) # Wynik: 30
Możesz również przypisać tę samą wartość do wielu zmiennych jednocześnie:
# Ta sama wartość dla wielu zmiennych x = y = z = 50 print(x) # Wynik: 50 print(y) # Wynik: 50 print(z) # Wynik: 50
4. Nadpisywanie zmiennych
W Pythonie możesz zmieniać wartość zmiennej w dowolnym momencie. Jeśli przypiszesz nową wartość do istniejącej zmiennej, poprzednia wartość zostanie nadpisana:
# Nadpisywanie zmiennej liczba = 10 print(liczba) # Wynik: 10 liczba = 20 # Zmienna otrzymuje nową wartość print(liczba) # Wynik: 20
5. Typowanie dynamiczne
W Pythonie zmienna może przechowywać różne typy danych w trakcie działania programu. Oznacza to, że można przypisać do niej wartość jednego typu, a później zmienić jej typ na inny:
# Typowanie dynamiczne x = 10 # Zmienna jako liczba całkowita print(type(x)) # Wynik: <class 'int'> x = "Python" # Ta sama zmienna teraz jako string print(type(x)) # Wynik: <class 'str'>
6. Praktyczne wykorzystanie zmiennych
Zmienne są kluczowe w każdym programie, ponieważ umożliwiają przechowywanie i manipulowanie danymi. Oto kilka przykładów ich użycia:
# Przykład: Obliczanie pola prostokąta dlugosc = 5 szerokosc = 3 pole = dlugosc * szerokosc print(f"Pole prostokąta wynosi: {pole}") # Przykład: Personalizowany komunikat powitalny imie = "Anna" print(f"Witaj, {imie}!")
Dzięki zmiennym możemy pisać bardziej dynamiczne programy, które reagują na zmieniające się dane. W kolejnej części omówimy operatory, które pozwalają na wykonywanie operacji na zmiennych.
Operatory arytmetyczne, porównania, logiczne
Operatory to symbole używane do wykonywania różnych operacji na zmiennych i wartościach. Python oferuje szeroki zakres operatorów, które można podzielić na kilka kategorii, takich jak operatory arytmetyczne, porównania i logiczne. Poniżej znajduje się szczegółowy opis tych operatorów wraz z przykładami ich zastosowania.
1. Operatory arytmetyczne
Operatory arytmetyczne są używane do wykonywania podstawowych operacji matematycznych, takich jak dodawanie, odejmowanie, mnożenie czy dzielenie. Python obsługuje następujące operatory arytmetyczne:
+
– Dodawanie-
– Odejmowanie*
– Mnożenie/
– Dzielenie (wynik jest zawsze typufloat
)//
– Dzielenie całkowite (wynik zaokrąglany w dół)%
– Reszta z dzielenia**
– Potęgowanie
Przykłady zastosowania operatorów arytmetycznych:
# Operatory arytmetyczne a = 10 b = 3 print(a + b) # Dodawanie: 13 print(a - b) # Odejmowanie: 7 print(a * b) # Mnożenie: 30 print(a / b) # Dzielenie: 3.3333... print(a // b) # Dzielenie całkowite: 3 print(a % b) # Reszta z dzielenia: 1 print(a ** b) # Potęgowanie: 1000
2. Operatory porównania
Operatory porównania służą do porównywania dwóch wartości. Wynikiem takiej operacji jest wartość logiczna True
(prawda) lub False
(fałsz). Python obsługuje następujące operatory porównania:
==
– Równość (czy wartości są równe)!=
– Różność (czy wartości są różne)>
– Większe niż>=
– Większe lub równe<
– Mniejsze niż<=
– Mniejsze lub równe
Przykłady zastosowania operatorów porównania:
# Operatory porównania x = 5 y = 10 print(x == y) # Wynik: False print(x != y) # Wynik: True print(x > y) # Wynik: False print(x < y) # Wynik: True print(x >= 5) # Wynik: True print(y <= 10) # Wynik: True
3. Operatory logiczne
Operatory logiczne są używane do łączenia warunków logicznych. Python obsługuje następujące operatory logiczne:
and
– ZwracaTrue
, jeśli oba warunki są prawdziwe.or
– ZwracaTrue
, jeśli przynajmniej jeden z warunków jest prawdziwy.not
– Zwraca odwrotność wartości logicznej.
Przykłady zastosowania operatorów logicznych:
# Operatory logiczne x = True y = False print(x and y) # Wynik: False print(x or y) # Wynik: True print(not x) # Wynik: False
4. Łączenie operatorów
Python pozwala łączyć operatory arytmetyczne, porównania i logiczne w bardziej złożonych wyrażeniach. Przykład:
# Łączenie operatorów a = 10 b = 5 c = 7 # Sprawdzenie, czy a jest większe od b i mniejsze od c print(a > b and a < c) # Wynik: False # Sprawdzenie, czy b jest mniejsze od c lub równe a print(b < c or b == a) # Wynik: True
5. Operatory przypisania
Python obsługuje także operatory przypisania, które pozwalają na wykonywanie operacji matematycznych i przypisywanie wyników do zmiennych w jednym kroku:
=
– Przypisanie wartości+=
– Dodawanie i przypisanie-=
– Odejmowanie i przypisanie*=
– Mnożenie i przypisanie/=
– Dzielenie i przypisanie//=
– Dzielenie całkowite i przypisanie%=
– Reszta z dzielenia i przypisanie**=
– Potęgowanie i przypisanie
Przykłady:
# Operatory przypisania x = 10 x += 5 # To samo, co: x = x + 5 print(x) # Wynik: 15 x *= 2 # To samo, co: x = x * 2 print(x) # Wynik: 30 x -= 10 # To samo, co: x = x - 10 print(x) # Wynik: 20
Operatory w Pythonie są podstawą do wykonywania większości operacji w programach, dlatego ważne jest, aby dobrze je zrozumieć. W kolejnych lekcjach będziemy je regularnie wykorzystywać w praktycznych przykładach.
Następna lekcja ==> Listy i krotki
Spis Treści - darmowy kurs Python dla początkujących
Lekcja 1: Wprowadzenie do programowania
- Co to jest programowanie?
- Dlaczego warto uczyć się Pythona?
- Instalacja Python i wprowadzenie do edytorów (IDLE, VS Code).
Lekcja 2: Pierwszy program w Pythonie
- Składnia Pythona.
- Wyświetlanie tekstu (funkcja print).
- Komentarze i ich znaczenie.
Lekcja 3: Podstawowe typy danych
- Liczby: int, float.
- Ciągi znaków (stringi).
- Typ logiczny (boolean).
- Funkcja type.
Lekcja 4: Zmienne i operatory
- Deklaracja i przypisywanie zmiennych.
- Operatory arytmetyczne, porównania, logiczne.
Lekcja 5: Listy i krotki
- Tworzenie list i krotek.
- Indeksowanie, dodawanie, usuwanie elementów.
- Operacje na listach.
Lekcja 6: Słowniki i zbiory
- Tworzenie i operacje na słownikach.
- Iteracja po słownikach.
- Zbiory i ich zastosowania.
Lekcja 7: Instrukcje warunkowe
- Instrukcje if, elif, else.
- Operatory logiczne w praktyce.
Lekcja 8: Pętle
- Pętla for i while.
- Instrukcje break, continue, else w pętlach.
Lekcja 9: Funkcje
- Tworzenie i wywoływanie funkcji.
- Argumenty i wartości domyślne.
- Funkcje anonimowe (lambda).
Lekcja 10: Praca z plikami
- Otwieranie, czytanie i zapisywanie plików.
- Obsługa błędów przy pracy z plikami.
Lekcja 11: Podstawy programowania obiektowego
- Klasy i obiekty.
- Atrybuty i metody.
- Prosty projekt: Zarządzanie listą zadań.
Lekcja 12: Tworzenie prostego kalkulatora
- Łączenie funkcji i warunków.
- Obsługa błędów (try-except).
Lekcja 13: Zarządzanie plikami tekstowymi
- Program do przechowywania i wyszukiwania notatek w plikach.
Lekcja 14: Prosta gra tekstowa w Python
- Wprowadzenie do pętli i logiki gry.
- Interaktywna gra konsolowa, np. zgadywanie liczby.
Jeśli chciałbyś być poinformowany o następnych kursach to zapisz się do naszego newslettera: