Weryfikacja wieku zamiast danych osobowych – nowa aplikacja UE i jej rola
Unia Europejska wprowadza obowiązek potwierdzania wieku specjalną aplikacją przed dostępem do YouTube’a, Facebooka czy TikToka. To część szerszego planu UE mającego chronić nieletnich przed treściami nieodpowiednimi oraz zwiększyć kontrolę nad przestrzeganiem cyfrowych regulacji. Wymóg wejdzie w życie 1 lipca 2025 roku i początkowo obejmie wszystkie osoby zarejestrowane w krajach UE.
Nie chodzi tu jednak o przesyłanie skanów dowodu ani rejestrowanie się pod imieniem i nazwiskiem. Weryfikacja wieku ma się odbywać z wykorzystaniem aplikacji, która potwierdzi jedynie to, czy użytkownik osiągnął określony próg wiekowy – bez ujawniania jakichkolwiek danych osobowych. To kluczowa cecha nowego systemu, który ma jednocześnie być zgodny z przepisami RODO i gwarantować anonimowość.
Dlaczego Unia wprowadza obowiązek cyfrowej weryfikacji wieku?
Wzrost popularności serwisów społecznościowych i wideo sprawił, że dzieci i młodzież coraz częściej mają dostęp do treści przeznaczonych dla osób dorosłych. Mimo że regulaminy platform wymagają określonego wieku (np. 13 lub 16 lat), weryfikacja była dotąd symboliczna – użytkownik mógł wpisać dowolną datę urodzenia. Z tego powodu UE zdecydowała się na wprowadzenie rozwiązań systemowych, które mają realnie ograniczyć ten proceder i zwiększyć odpowiedzialność operatorów serwisów cyfrowych.
Nowa aplikacja ma być odpowiedzią na dwa kluczowe problemy: brak rzetelnych metod weryfikacji wieku oraz konieczność ochrony danych użytkowników. Dotychczasowe rozwiązania – jak podawanie daty urodzenia, przesyłanie dokumentów lub linki weryfikacyjne – były albo nieskuteczne, albo naruszały prywatność. Dlatego Komisja Europejska powierzyła firmom Scytales i T-Systems stworzenie rozwiązania przejściowego, zanim wdrożony zostanie unijny portfel tożsamości cyfrowej (EUDI).
Jak działa aplikacja i co dokładnie sprawdza?
Aplikacja nie przechowuje danych użytkownika, nie loguje go na platformie ani nie wymaga zakładania konta. Jej jedynym zadaniem jest sprawdzenie, czy dana osoba osiągnęła określony wiek – np. 13, 16 lub 18 lat, w zależności od wymogów platformy. Proces weryfikacji może odbywać się na różne sposoby – np. przez zeskanowanie dokumentu tożsamości, analizę obrazu twarzy (biometria lokalna) lub weryfikację offline przez operatora usług.
- Aplikacja nie zapisuje danych w chmurze – działa lokalnie na urządzeniu.
- Nie wymaga zakładania konta ani logowania się e-mailem lub numerem telefonu.
- Komunikacja z platformą ogranicza się do potwierdzenia faktu przekroczenia granicy wieku.
- Działa zgodnie z RODO – żadna informacja nie jest wykorzystywana komercyjnie.
Dzięki temu możliwe jest zachowanie pełnej anonimowości użytkownika przy jednoczesnym spełnieniu wymogów prawa. Rozwiązanie ma też zwiększyć komfort rodziców, którzy nie chcą podawać danych dzieci przy rejestracji kont w popularnych serwisach.
Kogo dokładnie obejmuje ten obowiązek?
Obowiązek weryfikacji wieku będzie dotyczył wszystkich użytkowników zamieszkujących teren Unii Europejskiej, niezależnie od tego, na jakiej platformie korzystają z internetu. Nowe zasady dotyczą zarówno kont już istniejących, jak i nowo zakładanych. Niektóre platformy – jak TikTok czy YouTube – zapowiedziały, że wymagania będą egzekwowane na poziomie aplikacji, czyli bezpośrednio po aktualizacji do nowej wersji.
Oto główne kategorie użytkowników, którzy zostaną objęci obowiązkiem:
- Osoby niepełnoletnie zakładające konto w serwisach społecznościowych lub wideo.
- Rodzice zakładający konta dzieciom – np. w trybie kontroli rodzicielskiej.
- Pełnoletni użytkownicy, których wiek nie był wcześniej weryfikowany formalnie.
- Użytkownicy korzystający z kont w trybie anonimowym lub przez przeglądarkę.
W praktyce oznacza to, że aby uzyskać dostęp do treści 18+, użytkownik będzie musiał mieć zainstalowaną aplikację weryfikującą wiek i przejść proces potwierdzający, że spełnia wymagania platformy.
Co z osobami, które nie chcą korzystać z aplikacji?
Dla użytkowników, którzy nie chcą instalować dodatkowego oprogramowania lub nie posiadają odpowiedniego urządzenia (np. dzieci bez smartfonów), przewidziano rozwiązania alternatywne. Możliwe będzie np. potwierdzenie wieku przez konto rodzica, logowanie z użyciem przeglądarki z kontrolą wiekową lub rejestracja przy pomocy fizycznego klucza. W wielu przypadkach platformy same zaproponują najwygodniejsze metody, w zależności od typu urządzenia i kraju użytkownika.
Warto jednak pamiętać, że brak przejścia weryfikacji skutkować będzie częściową lub całkowitą blokadą dostępu do konta. Dlatego platformy zapowiedziały, że użytkownicy otrzymają odpowiednie powiadomienia oraz czas na dostosowanie się do nowych wymogów.
Czy weryfikacja wieku to krok w stronę cyfrowej inwigilacji?
To pytanie zadaje sobie wielu użytkowników. Jednak według twórców rozwiązania oraz urzędników UE, aplikacja nie będzie w stanie śledzić aktywności, lokalizacji, ani treści przeglądanych przez użytkownika. Jej rola ogranicza się jedynie do potwierdzenia wieku. Co więcej, dane nie są przetwarzane na serwerach zewnętrznych, co czyni ją jednym z najbardziej prywatnych systemów weryfikacyjnych na świecie.
W dłuższej perspektywie Unia Europejska planuje zastąpić ten system Europejskim Portfelem Cyfrowej Tożsamości (EUDI), który posłuży jako uniwersalny identyfikator online i zapewni użytkownikowi pełną kontrolę nad udostępnianymi danymi.
Jak działa aplikacja do weryfikacji wieku i co się stanie, jeśli jej nie zainstalujesz?
Od 1 lipca 2025 użytkownicy w UE muszą korzystać z aplikacji do weryfikacji wieku. Bez niej nie uzyskają dostępu do YouTube’a, Facebooka, TikToka czy Instagrama. Dla wielu osób będzie to pierwsze zetknięcie z nowym podejściem do prywatnej autoryzacji w środowisku cyfrowym.
Proces nie jest skomplikowany, jednak może budzić pytania. Aplikacja, opracowana na zlecenie Komisji Europejskiej, została zaprojektowana w sposób bezpieczny, transparentny i zgodny z RODO. Użytkownik pobiera ją na swoje urządzenie mobilne, uruchamia i wybiera kraj, w którym mieszka. System automatycznie dopasowuje wymagania wiekowe obowiązujące na danym rynku, a następnie umożliwia przeprowadzenie weryfikacji jednym z kilku dostępnych sposobów.
Jak wygląda instalacja i pierwsze uruchomienie aplikacji?
Aplikacja będzie dostępna w oficjalnych sklepach z oprogramowaniem: Google Play, Apple App Store oraz w formie pliku do pobrania na komputery. Po instalacji użytkownik nie musi tworzyć konta – wystarczy uruchomić narzędzie i zaakceptować politykę prywatności. Następnie rozpoczyna się proces identyfikacji wieku, który nie wymaga żadnych danych osobowych, loginów, numerów telefonu ani e-maila.
Użytkownik ma do wyboru kilka metod weryfikacji:
- Skan dokumentu tożsamości – aplikacja analizuje datę urodzenia i potwierdza spełnienie wymogów wiekowych.
- Biometria lokalna – aplikacja sprawdza rysy twarzy bez przesyłania obrazu na zewnętrzne serwery.
- Kod dostępu przekazany przez rodzica lub opiekuna – dotyczy kont dziecięcych z funkcją kontroli rodzicielskiej.
- Potwierdzenie offline – użytkownik może udać się do wyznaczonego punktu weryfikacyjnego (np. placówki pocztowej).
W zależności od wybranej opcji, cała procedura trwa od kilkunastu sekund do kilku minut. Po pomyślnej weryfikacji aplikacja generuje lokalny certyfikat wiekowy, który umożliwia logowanie się do platform zgodnych z regulacją. System nie zapisuje certyfikatu w chmurze ani nie przekazuje go operatorom usług – użytkownik sam decyduje, kiedy i w jaki sposób go użyje.
Co się stanie, jeśli nie przejdziesz weryfikacji?
Brak pozytywnej weryfikacji oznacza zablokowanie lub ograniczenie dostępu do konta. W praktyce może to wyglądać na różne sposoby – od niemożności oglądania treści 18+, przez wyłączenie możliwości komentowania lub publikowania postów, aż po całkowite wylogowanie z serwisu. Dla nowych kont system weryfikacyjny stanie się obowiązkowym etapem rejestracji. Dla istniejących użytkowników okres przejściowy może trwać od 2 do 6 miesięcy – zależnie od polityki danej platformy.
Co więcej, twórcy platform społecznościowych zintegrują swoje aplikacje mobilne z systemem weryfikacji. Po każdej aktualizacji aplikacja automatycznie poprosi użytkownika o przejście procesu potwierdzającego wiek. Brak reakcji skutkować będzie stopniowym ograniczaniem funkcji, co może objąć:
- Wyłączenie odtwarzania filmów zawierających treści dla dorosłych.
- Brak możliwości komentowania lub publikowania postów.
- Zablokowanie opcji transmisji na żywo i udziału w czatach.
- Całkowite wylogowanie z konta do czasu zakończenia procesu weryfikacji.
Co z prywatnością danych? Czy aplikacja może śledzić użytkownika?
Twórcy aplikacji zapewniają, że nie gromadzi ona żadnych informacji, które mogłyby posłużyć do profilowania lub identyfikacji użytkownika. Całość danych przetwarzana jest lokalnie – oznacza to, że nie są przesyłane do serwerów rządowych, firm trzecich ani reklamodawców. Dodatkowo aplikacja nie ma dostępu do kontaktów, historii przeglądania, zdjęć czy mikrofonu. Jej jedyną funkcją jest wydanie pozytywnego lub negatywnego potwierdzenia spełnienia wymogu wiekowego.
Każdy kraj członkowski UE będzie mógł oferować lokalną wersję aplikacji, dostosowaną do przepisów danego państwa i języka. W Polsce wdrożeniem ma zająć się Centralny Ośrodek Informatyki, który odpowiada m.in. za aplikację mObywatel. Po 2026 roku Unia Europejska planuje zintegrować system weryfikacji wieku z europejskim portfelem cyfrowym EUDI, który zawiera dane osobowe, medyczne, podatkowe oraz potwierdzenia uprawnień.
Jakie są alternatywy dla osób bez telefonu lub z ograniczonym dostępem?
Unia Europejska przewidziała sytuacje, w których użytkownik nie ma dostępu do smartfona lub nie może samodzielnie zainstalować aplikacji. W takich przypadkach dozwolone będą metody zastępcze. Jedną z nich jest weryfikacja za pomocą konta rodzica – opiekun przechodzi autoryzację w aplikacji i generuje kod, który dziecko wprowadza na swoim urządzeniu. Inną opcją będzie lokalna identyfikacja w wybranych punktach – np. w bibliotekach publicznych lub urzędach gminy.
Dla użytkowników korzystających z komputera możliwa będzie również instalacja wtyczki przeglądarkowej z weryfikacją offline. Wtyczka działa podobnie jak aplikacja, ale nie wymaga dostępu do numeru telefonu ani połączenia z Google Play. Dzięki tym rozwiązaniom Unia chce wyeliminować cyfrowe wykluczenie i umożliwić weryfikację każdej osobie – bez względu na wiek, urządzenie czy lokalizację.
Czy weryfikacja wieku zostanie kiedyś wycofana?
Obowiązek stosowania aplikacji weryfikującej wiek ma charakter tymczasowy. Komisja Europejska zapowiada, że zintegruje to rozwiązanie z EUDI – cyfrowym portfelem obywatela, który ma stać się standardem w całej UE do 2026 roku. Do tego czasu aplikacja będzie jedynym oficjalnym narzędziem weryfikacji, akceptowanym przez platformy zgodne z przepisami Digital Services Act. Po wdrożeniu EUDI możliwe będzie wykorzystanie jednolitej tożsamości cyfrowej do logowania się i weryfikacji wieku w sposób jeszcze prostszy i bardziej zautomatyzowany.
Do tego czasu aplikacja pozostanie kluczowym narzędziem dostępu do treści i funkcji największych platform internetowych w Europie.
