Microsoft Excel to jedno z najpotężniejszych narzędzi do pracy z danymi liczbowymi i tekstowymi, stosowane zarówno w firmach, instytucjach edukacyjnych, jak i w domowych zastosowaniach. Służy głównie do tworzenia i obróbki arkuszy kalkulacyjnych, które mogą zawierać skomplikowane obliczenia, wykresy, analizy czy raporty. Niezależnie od tego, czy masz starszą wersję Excela (np. Excel 2007, 2010), czy najnowszą (Microsoft 365, Excel 2019 lub 2021), zasady działania i podstawowe funkcje programu pozostają w dużej mierze takie same. W tej lekcji nauczysz się podstaw, które pomogą Ci rozpocząć pracę z Excelem, niezależnie od wersji, którą posiadasz.

Czym jest arkusz kalkulacyjny?

Arkusz kalkulacyjny to główny element Excela, czyli siatka składająca się z wierszy (numerowanych od 1 w górę) i kolumn (oznaczonych literami alfabetu, od A do Z, a następnie AA, AB, itd.). Arkusz kalkulacyjny działa jak gigantyczna tabela, w której można wprowadzać dane, tekst, liczby, formuły czy inne elementy. Każda mała prostokątna jednostka w tej siatce to komórka. Komórki są podstawową jednostką, w której przechowuje się dane w Excelu. Każda komórka ma unikalny adres, składający się z litery kolumny i numeru wiersza (np. A1, B2, C10). Praca z danymi w Excelu polega na organizowaniu informacji w komórkach, a następnie manipulowaniu nimi za pomocą formuł i funkcji.

Jakie zastosowania ma Excel?

Excel jest niezwykle uniwersalnym narzędziem, które można wykorzystać na wiele sposobów, takich jak:

• Obliczenia finansowe – Excel jest doskonały do zarządzania budżetem, tworzenia analiz finansowych czy monitorowania wydatków.
• Zarządzanie danymi – Można w nim organizować dane w tabelach, filtrować je i analizować za pomocą narzędzi, takich jak tabele przestawne.
• Tworzenie wykresów – Excel umożliwia tworzenie różnych typów wykresów, takich jak wykresy liniowe, słupkowe, kołowe, co pomaga w wizualizacji danych.
• Automatyzacja pracy – Dzięki funkcjom i makrom, Excel może automatyzować skomplikowane procesy, co oszczędza czas i wysiłek.

Uruchamianie Excela

Kiedy uruchomisz program Excel, zobaczysz ekran startowy. W zależności od wersji Excela, ekran ten może się nieco różnić. W starszych wersjach Excela, takich jak 2007 czy 2010, program otwiera od razu pusty arkusz kalkulacyjny, gotowy do wprowadzenia danych. Natomiast w nowszych wersjach (np. Microsoft 365) zobaczysz najpierw ekran powitalny, na którym masz możliwość wyboru:

• Utworzenia nowego, pustego arkusza
• Skorzystania z jednego z gotowych szablonów (np. budżet domowy, faktura, harmonogram pracy)
• Otworzenia ostatnio używanych plików

Aby rozpocząć pracę, kliknij opcję „Pusty arkusz” lub „Nowy”. Jeśli pracujesz na wersji starszej, Excel od razu przeniesie Cię do pustego dokumentu.

Interfejs Excela

Interfejs Excela jest podzielony na kilka kluczowych obszarów, które ułatwiają pracę z arkuszem kalkulacyjnym:

1. Wstążka – Jest to główny pasek narzędzi znajdujący się na górze ekranu, podzielony na zakładki, takie jak:
   • Strona główna: Tutaj znajdziesz podstawowe narzędzia do formatowania tekstu i komórek, jak zmiana czcionki, pogrubienie, kursywa, wyrównanie tekstu w komórkach, a także opcje do tworzenia i zarządzania tabelami.
   • Wstawianie: Ta zakładka umożliwia wstawianie różnych elementów, takich jak wykresy, tabele, obrazy czy linki.
   • Układ strony: Zawiera narzędzia do dostosowywania wyglądu arkusza, takie jak zmiana marginesów, orientacji strony czy ustawienia tła.
   • Formuły: Ta sekcja zawiera narzędzia do tworzenia i zarządzania formułami. Możesz tu znaleźć popularne funkcje matematyczne, statystyczne, logiczne i inne.
   • Dane: Tutaj znajdziesz narzędzia do pracy z dużymi zestawami danych, takie jak filtrowanie, sortowanie, analiza danych za pomocą tabel przestawnych.
2. Siatka komórek – Główna przestrzeń robocza, gdzie będziesz wprowadzać swoje dane i formuły. Każda komórka ma swój unikalny adres, co umożliwia łatwe odwoływanie się do niej w formułach.
3. Pasek formuły – Znajduje się powyżej siatki komórek i pokazuje, co dokładnie znajduje się w aktywnej komórce. Jest to miejsce, gdzie możesz wprowadzać formuły i edytować zawartość komórek.
4. Zakładka „Plik” – Znajduje się po lewej stronie wstążki i zawiera opcje związane z zarządzaniem dokumentami, takie jak zapisywanie, otwieranie, drukowanie i eksportowanie plików. W starszych wersjach (Excel 2007) jest to okrągły przycisk z logo Microsoftu.

Tworzenie pierwszego arkusza

Po otwarciu nowego dokumentu Excel automatycznie tworzy pusty arkusz o nazwie „Arkusz1”. Możesz rozpocząć wprowadzanie danych od kliknięcia na dowolną komórkę i wpisania tekstu, liczby lub daty. Przykładowo, jeśli chcesz wprowadzić nazwiska w kolumnie A, a wyniki sprzedaży w kolumnie B, zacznij wpisywać dane od komórki A1.

Excel automatycznie zapisuje dane w komórkach i pozwala je później edytować. Aby przejść do kolejnej komórki, użyj klawisza Enter (przechodzi do komórki poniżej) lub Tab (przechodzi do komórki po prawej).

Zapis i organizacja plików

Jednym z najważniejszych nawyków w pracy z Excelem jest regularne zapisywanie swojej pracy. Aby to zrobić, kliknij w zakładkę „Plik” i wybierz opcję „Zapisz” lub „Zapisz jako”. Możesz również użyć skrótu klawiaturowego Ctrl + S (Windows) lub Cmd + S (macOS). Excel zapisuje pliki w formacie .xlsx, który jest domyślnym formatem od wersji 2007. Jeśli masz starszą wersję Excela, możesz zapisać plik w formacie .xls, aby był kompatybilny z poprzednimi wersjami.

Excel pozwala również na zapisywanie plików w innych formatach, takich jak CSV (Comma-Separated Values), co jest przydatne do pracy z danymi w innych programach. W nowszych wersjach możesz również zapisywać pliki w chmurze za pomocą OneDrive, co umożliwia łatwy dostęp do plików z różnych urządzeń.

Wprowadzenie do formuł

Formuły to podstawowy sposób wykonywania obliczeń w Excelu. W każdej wersji Excela, niezależnie od tego, czy korzystasz z wersji starszej, czy najnowszej, formuły działają w ten sam sposób. Formuły zawsze zaczynają się od znaku równości (=). Na przykład, aby dodać dwie liczby znajdujące się w komórkach A1 i B1, w komórce C1 wpisz:

=A1+B1

Po naciśnięciu Enter, Excel wykona obliczenie i wyświetli wynik. Istnieje wiele funkcji wbudowanych w Excela, takich jak SUMA, ŚREDNIA, MIN, MAX, które pozwalają na bardziej zaawansowane operacje matematyczne. Przykładowo, aby zsumować liczby w zakresie od A1 do A10, użyj formuły:

=SUMA(A1:A10)

W starszych wersjach Excela te formuły działają identycznie jak w najnowszych wersjach.

Podsumowanie

W tej rozszerzonej lekcji wprowadzenia do Excela dowiedziałeś się, jak działa arkusz kalkulacyjny, jak wygląda interfejs Excela oraz jak wprowadzać dane i korzystać z podstawowych formuł. Zostały omówione również różnice w wersjach Excela oraz sposób zapisywania i zarządzania plikami. Excel, niezależnie od wersji, jest potężnym narzędziem do pracy z danymi i analizy, które można dostosować do swoich potrzeb.

W kolejnych lekcjach omówimy bardziej zaawansowane tematy, takie jak formatowanie komórek, tworzenie wykresów i korzystanie z funkcji logicznych. Dzięki temu będziesz mógł w pełni wykorzystać możliwości Excela, niezależnie od tego, czy korzystasz z wersji starszej, czy najnowszej.

Zacznij od lekcji 1 >> Wprowadzanie i formatowanie danych w Excelu

Spis Treści - darmowy kurs Excel

Wprowadzenie: Czym jest arkusz kalkulacyjny?
Lekcja 1: Wprowadzanie i formatowanie danych w Excelu
Lekcja 2: Korzystanie z formuł i funkcji w Excelu
Lekcja 3: Tabele i zarządzanie danymi w Excelu
Lekcja 4: Tworzenie wykresów w Excelu
Lekcja 5: Tabele przestawne w Excelu
Lekcja 6: Zaawansowane techniki filtrowania i sortowania danych w Excelu
Lekcja 7: What-If Analysis w Excelu
Lekcja 8: Solver i zaawansowana optymalizacja w Excelu
Lekcja 9: Zaawansowane scenariusze z użyciem Solver w Excel
Lekcja 10: Analysis ToolPak – Narzędzie do zaawansowanej analizy danych w Excelu
Lekcja 11: Power Query w Excelu – zaawansowane techniki pracy z danymi
Lekcja 12: Power Pivot – Analiza dużych zestawów danych w Excelu
Lekcja 13: Power BI – Tworzenie interaktywnych raportów i wizualizacji danych
Lekcja 14: Power Automate – Automatyzacja procesów biznesowych i Power BI
Lekcja 15: Power Apps – Tworzenie aplikacji na podstawie danych z Excela i Power BI
Lekcja 16: Zaawansowane funkcje DAX w Power BI i Power Pivot
Lekcja 17: Tworzenie zaawansowanych raportów w Power BI – Case Study
Lekcja 18: Zarządzanie dużymi bazami danych w Power BI
Lekcja 19: Analiza danych z wykorzystaniem Excela, Power BI i innych narzędzi